Algemene Beschouwing van de Stichting Onafhankelijke Hulpverlening (SOH).
Doel en verlangen
Op het Congres van de Vereniging van Arts en Auto (VVAA met meer dan 100.000 leden) op 22 juni 2016 waren alle hulpverleners het er over eens. Ze willen allemaal kwaliteit. Ze hebben allemaal een eigen verantwoordelijkheid en het moet niet alleen betaald worden maar ook betaalbaar blijven. Ze stellen vast dat de kwaliteit minder wordt en de kosten oplopen. Er zijn ook technologische innovaties waarop het beleid niet is ingericht.
De SOH wil voor Kamerleden die de gezondheidszorg/mondzorg in hun portefeuille hebben inzichtelijk maken, dat alle partijen die bij de mondzorg betrokken zijn verantwoordelijk zijn voor de hogere kosten en de lagere kwaliteit. Aan de hand van dit inzicht zou dan een herschikking van taken en verantwoordelijkheden mogelijk moeten zijn, opdat zowel de kwaliteit als de betaalbaarheid van de mondzorg uit de neerwaartse spiraal kan komen en innovaties worden aangemoedigd. Voor deze taakherschikking is slechts een subtiele verandering in de regelgeving nodig. Het is de taak en de verantwoordelijkheid van politici om te beoordelen of die verandering gewenst dan wel noodzakelijk is.
Rode draad en uitgangspunt bij deze beschouwing: niet wat haalbaar is, maar wat goed en niet goed is, moet ons leiden.
Regelgeving, uitvoering en de gevolgen
Het boekje Hoe honorabel is een tandarts? geeft inzicht in de relatie regelgeving en uitvoering hulpverlening. Bij een prestatietarief telt het volume, bij een tijdstarief het aantal uren, bij een abonnement het aantal geabonneerden en bij een salaris telt de werksfeer. Bij een mens dus ook een patiënt en een tandarts is het hemd nader dan de rok. Met regelgeving kan je dat eigen belang niet bestrijden. Inmiddels kunnen we heel gemakkelijk vaststellen waar het prestatietarief als enige honoreringsvorm toe heeft geleid: meer regelgeving, meer kosten en minder kwaliteit. Nieuwe ontwikkelingen worden goedschiks of kwaadschiks vertaald in de bestaande beleidstermen.
Intelligente regelgeving is regelgeving die het eigen belang als gegeven erkent, respecteert en gebruikt en wel zodanig dat dit niet nog meer regelgeving genereert.
Hulpverlening, uitvoering en gevolgen
Met name in de mondzorg is de hulpverlening een gevoelige aangelegenheid. Zou er totaal geen regelgeving daaromtrent bestaan dan zou zo’n hulpverlener alleen in zijn levensonderhoud kunnen voorzien, wanneer zijn zorg op prijs gesteld wordt. Een gewaardeerde uitvoering en een goed resultaat zorgen dan voor continuïteit.
Dat is niet alleen het belang van de hulpverlener maar ook van de patiënt. Zonder regelgeving zou er een keur van hulpverleners zijn die slechts één ding gemeen hebben: de afgelegde eed of belofte. Hun bevoegdheid kan ze worden ontnomen bij gebleken structurele malpraxis. Zij kunnen echter zowel in prijs als in aanpak hemelsbreed verschillen. Dit betekent dat de patiënt niet alleen de vrijheid heeft om te kiezen, maar door die bestaande verschillen ook iets te kiezen heeft.
Goede hulpverlening is hulpverlening, die voor een patiënt voldoet en bij hem niet nog meer hulpverlening genereert.
Verzekerde zorg, uitvoering en gevolgen
Wanneer bepaalde prestaties al of niet gelimiteerd in het basispakket dan wel in een aanvullende pakket verzekerd zijn dan heeft de verzekerde recht op die prestaties al of niet met een eigen bijdrage. Het belang van zowel de patiënt als in mindere mate de hulpverlener is dan die hulpverlening, die binnen dat geboden kader valt. Hulpverlening die beter of zinvoller is en buiten dat kader valt zal dan eerder worden vermeden.
Wanneer er sprake is van een verzekering die tot een bepaald maximum in geld uitbetaalt ongeacht de inhoud van de zorg dan zal er binnen dat maximum gerekend worden bij de hulpverlening.
Het is dus in dat licht volstrekt begrijpelijk dat de zorgverzekeraar daar controle op wil uitoefenen. Het is echter niet in het belang van de zorgverzekeraar om te controleren of er sprake is van achterstallig onderhoud of onvoldoende kwaliteit bij zijn verzekerden.
Een goede verzekering is een verzekering die niet te dragen kosten dekt.
Goed en niet goed; een samenvatting
Dankzij de bestaande regelgeving en de welvaart heeft de mondzorg zich enorm ontwikkeld en kan er hulp op zeer hoog niveau worden geleverd. De bijwerkingen van de bestaande regelgeving – het wettelijke eenheidsverrichtingentarief en de bestaande verzekeringsvorm, naast de uitbreiding van de bevoegdheden en de buitenlandse instroom- dreigen de behaalde resultaten teniet te doen met name daar waar de financiële draagkracht laag is. Wanneer de kwaliteit en de toegankelijkheid aan de basis –op de preventie gerichte hulpverlening – voor heel veel mensen onvoldoende is dan is heel kostbare mondzorg nodig, die voor velen onbetaalbaar is en meestal niet verzekerbaar.
Kwaliteit en tandheelkundige innovaties (die meer tijd en geld kosten maar ook meer zorg voorkomen) of een kwaliteit van een zich onthouden van onnodige en overbodige handelingen, wordt met een beleid met uitsluitend prestatietarieven niet gestimuleerd.
Het is dus niet goed om slechts één honoreringsvorm en één verzekeringsvorm toe te staan. Bij ‘geen keus hebben’ gaat het uit de lengte of de breedte, dus goedschiks en of kwaadschiks. Het hebben van keuzevrijheid impliciet keuzemogelijkheden is goed. Dat zal bijdragen aan een evenwichtige ontwikkeling op het gebied van innovatie, de kosten en de kwaliteit.
Het is dus niet goed om de ingeslagen weg van uniformiteit willens en wetens te blijven volgen. Het is wel goed om die weg niet als enige weg te respecteren. Men is hier immers aan ‘gewend’. Tegelijkertijd dienen er echter nieuwe wegen te komen die de druk op het bestaande systeem en de druk op de werkvloer verlichten.
Hiertoe heeft de SOH een beleidsvisie ontwikkeld. Alle stakeholders worden daarbij gerespecteerd waar het hun eigen verantwoordelijkheid betreft. Zowel de kwaliteit als de betaalbaarheid van de mondzorg worden daarbij positief beïnvloed, terwijl heel veel beheers- en controleregelgeving niet meer nodig is.
Zowel aanbieders als patiënten verschillen in aanleg, gedrag en behoeften. Hieraan beleidsmatig ruimte bieden is goed.
Beleidsvisie SOH, uitvoering en gevolgen
Voor een globale impressie van de beleidsvisie van de SOH klik hier: Beleidsvisie SOH in het kort
Voor een inzicht in de gevolgen van het tot nu toe gevoerde beleid klik hier: Feiten en Gegevens
In feite komt het er op neer dat de bestaande regelgeving op een aantal punten moet worden aangepast:
- De bestaande systematiek van prestatie-definiëring en prestatietariefberekening blijft bestaan. De tandarts/specialist moet echter het recht hebben om daarvan af te wijken; in ieder geval daar waar sprake is van geen verzekering. Waar sprake is van een aanvullende verzekering zal een hulpverlener zijn zorg in ieder geval met de bestaande prestatiecodes moeten omschrijven. Zorg die valt binnen het basispakket moet worden uitgedrukt met zowel de prestatiecodes als de daarbij bepaalde prestatietarieven. Daarvan afwijken is alleen toegestaan met moverende gronden en de uitdrukkelijke instemming van de patiënt
- In de regelgeving moet er ruimte worden ingebouwd voor het recht op een behandelovereenkomst tussen tandarts en patiënt op basis van een tijdstarief of op basis van een overeengekomen geldsom. In ieder geval daar waar sprake is bij een zelf betalende patiënt.
- De regelgeving moet worden uitgebreid met het recht op een alternatieve mondzorgverzekering. Bij een dergelijke verzekering is er een premieovereenkomst tussen tandarts en patiënt waarbij zowel de kwaliteit als de continuïteit wordt veilig gesteld.